قنات در ایران

گسترش تاریخی قنات از ایران به سایر مناطق.

کاریز واژه‌ای فارسی است و در اصل کهریز (کِه+ریز) می باشد این واژه نامی مرکب از دو واژهٔ کوه یا کِه + ریز می باشد چرا که طبق تصویر بالا چشمه و قنات ریزش آبشان به کوه و کوهستان وابسته می باشد.(واژهٔ دیگری چون کِهل= کِه+وُل به معنی غار، واژهٔ ایرانی دیگری است که وابستگی کامل به کوه دارد که البته وُل به معنی شکوفه زدن، باز شدگی، سوراخ می باشد که در ترکیب با کوه به معنی بازشدگی نقطه ای از کوه و سوراخ کوه و در کل غار می باشد)

واژهٔ قنات کلمهٔ پارسی معرب شده‌است. در خاور ایران، افغانستان و آسیای میانه واژهٔ کاریز بیشتر کاربرد دار